وقتی صحبت از درمان به عمل می‌آید، طیف وسیعی از واژه‌­ها روبروی‌مان سبز می‌گردند. درمان می‌تواند از تشخیص شروع و در نهایت با پروسیجرهای مختلف پزشکی یا دارودرمانی ختم شود. هوش مصنوعی که در این حین نقل و نبات بیشتر محافل شده است، در این‌جا نیز خودنمایی می‌کند و می‌تواند در تسریع اعمال مختلف در درمان افراد ظهور پیدا کند. در این متن سعی داریم تا به شما مفهوم ساده و به دور از پیچیدگی از کاربرد­های مختلف هوش ماشینی نشان دهیم. در واقع استفاده از الگوریتم­‌های هوش مصنوعی در حوزه‌­های مختلفی در بالین می‌­تواند سبب تشخیص بهتر و جلوگیری از هزینه‌­های متعاقب هم برای مجموعه درمانی و هم بیمار شود.

هوش مصنوعی

عوارض دارویی ناخواسته

در سال 2014، حدود 1.6 میلیون بستری ناشی از عوارض دارویی در آمریکا وجود داشت. هزینه ناشی از این بستری‌ها چیزی حدود سی میلیارد دلار است. الگوریتم‌­های هوش مصنوعی، نه تنها قادرند که عوارض دارویی ناخواسته گزارش‌نشده را رصد کنند، بلکه می‌­توانند ساختار شیمیایی، مکانیسم عمل و دیگر عوارض را بر حسب اطلاعات واردشده پیش بینی کنند. در واقع الگوریتم‌­هایی موسوم به شبکه‌­های عصبی، می‌توانند علاوه بر سوابق بیمار و دیتای ژنومی، بر­هم‌­کنش دارویی ناخواسته شخصی هر فرد را پیش‌بینی و ارزیابی کنند.

همچنین بخوانید: پایش سلامت از راه دور | تله فارمسی

تشخیص ترومبوز وریدی با هوش مصنوعی

یکی دیگر از عوامل تهدید­کننده حیات برای بیماران، ترومبوز وریدی می‌تواند باشد که در نوع خود حدود 15 الی 30 میلیارد دلار در سال 2019 را تشکیل داده است. روش‌­های هوش مصنوعی می­توانند سبب شناسایی زودتر بیماران در خطر بیشتر ترومبوز، استفاده شوند. این امر با توجه به تشخیص­‌ها یا تصاویر رادیولوژیک امکان پذیر است.

هوش مصنوعی

پیش‌بینی عوارض اعمال جراحی

حدود 16 درصد از بیمارانی که عمل­‌های جراحی مداخله‌­ای (interventional) را دریافت می‌کنند، به یک عارضه پس از عمل مبتلا می‌شوند که خود می‌­تواند شامل خون‌ریزی داخلی، تهوع و درد باشد. الگوریتم‌­ها در این بخش می‌توانند به پیش­‌بینی ریسک فاکتور­ها و همچنین با ترکیب یا ادغام با واقعیت افزوده، در اعمال جراحی موفق‌­تر ظاهر شوند. برای مثال، یک مدل الگوریتم ماشینی قادر است که ریسک خون‌ریزی ناشی از بای‌پس قلبی به هنگام عمل جراجی را پیش­‌بینی و ارزیابی کند.

شناسایی محل‌های زخم‌ بستر با هوش مصنوعی

حدود 2.7 درصد بیماران بستری‌شده در آمریکا علائم زخم بستر را در خود نشان داده‌اند. هزینه درمان ناشی از این زخم‌­ها حدود 28 میلیارد دلار تخمین زده می­‌شود. در حال حاضر از هوش مصنوعی به همراه سنسور­های هوشمند به‌منظور شناسایی محل­‌هایی که زخم بستر در آن محتمل است به کار می‌­رود. مثلا الگوریتم‌­های ماشینی نظارت‌شده نظیر جنگل تصادفی(Random forest) می­‌تواند به‌منظور طبقه‌­بندی بیماران حساس­تر به زخم بستر با توجه به وضعیت‌شان مورد استفاده قرار بگیرد. استفاده از چنین راه‌کار­هایی در عمل تا 90 درصد صحت و درستی پیش‌­بینی را به همراه داشته است.

سقوط و ضربات ناشی از آن

طبق آمار سالانه حدود 7 میلیون ضربه ناشی از سقوط در ایالات متحده بین بزرگسالان رخ می­دهد. در واقع کاربرد هوش مصنوعی در اینجا خیلی مشهود نیست، اما می‌توان به استفاده از الگوریتم­های مختلف در طراحی سنسور­های حرکتی و پوششی به منظور جلوگیری از صدمات ثانویه استفاده کرد.

همچنین بخوانید: تشخیص سلامت روان در 10 دقیقه | معرفی استارت‌آپ Senseye

خسارت‌های جبران ناپذیر

اشتباهات بالینی هنوز امر رایجی در بیمارستان­ها می­باشد. برای مثال 3.6 درصد از بیماران دچار sepsis  می­گردند که هزینه آن سالانه 25.7 میلیارد دلار تخمین زده می‌شود. نرخ شکست در نجات  افرادی که دچار تروما شده­اند، حدود 13.2 درصد تخمین زده می­شود. الگوریتم­های هوش مصنوعی در اینجا، از سنسور­های هوشمند تا بررسی میزان بیان ژنی نشانگر­های مولکولی پاتولوژیک، می‌توانند کاربرد داشته باشند. در نتیجه اقدامات بعدی برای بیمار صورت می‌گیرد.

هوش مصنوعی

هوش مصنوعی در خطاهای تشخیصی

خطاهای تشخیص خود هردو شامل تشخیص اشتباه و تشخیص دیرهنگام می‌باشند که این خطا­ها‌، در نوع خود، تا 100 میلیارد دلار می­‌توانند خسارت‌زننده باشند. در این قسمت، یادگیری ماشین می‌­تواند به‌منظور تشخیص و یا اطمینان از تشخیص درست مورد استفاده قرار بگیرد. برای مثال مدل­‌های یادگیری ماشین می‌­توانند برای اطمینان از تشخیص سرطان یا طبقه­‌بندی بیماران بر حسب شدت اورژانسی‌بودن وضع آن‌ها و ارائه پیشنهاد استفاده گردند.

منابع:

nature | ncbi | symplr