در یک کارخانه داروسازی، تجهیزات و ابزارآلات متعددی مورد استفاده قرار میگیرد. بهعنوان مثال از سانتریفیوژ برای جداسازی مایعات از جامدات و همچنین برای جداسازی مایعات با چگالی متفاوت از یکدیگر استفاده میشود. یا برجهای خنککننده در متراکم کردن بخار و سردکردن مایعات کاربرد دارند. هر ابزار استفادهشده در صنعت داروسازی، حداقل در یکی از قسمتهای کارخانه نقش کلیدی دارد. برخی ابزارآلات نیز در چندین بخش از یک کارخانه استفاده میشوند. هوای فشرده، یکی از مهمترینِ این موارد در کارخانجات داروسازی میباشد.
در واقع از این هوا در جای جای یک کارخانه داروسازی استفاده میشود. به عنوان مثال در فرآیند قرصسازی، تمیز کردن و خشک کردن محصولات، بستهبندی محصولات و در اتاق تمیز (Clean Room) از آن استفاده میگردد. این هوا که باید تمیز، خشک و بدون روغن باشد، توسط دستگاههای مخصوصی تولید و در اختیار فرآیندهای صنعتی داروسازی قرار میگیرد.
مراحل تولید هوای فشرده
در تهیه و تولید این هوا، کمپرسور مخصوصی از نوع اسکرو (Screw) نقش دارد. درواقع این دستگاه انرژی الکتریکی را به انرژی پتانسیل ذخیرهشده در هوا تبدیل میکند. در این فرآیند، هوای خارج پس از فیلتر شدن وارد دستگاه میگردد. سپس در بخش ابتدایی دستگاه تحت فشار قرار میگیرد. این فشار موجب بالا رفتن دمای هوا میشود.
در سایر دستگاههای کمپرسور هوا، روغن موجود، گرمای به وجودآمده را جذب و دمای هوا را کاهش میدهد. اما برای صنعت داروسازی، همانطور که گفته شد، هوای فشرده مورد استفاده باید عاری از روغن باشد. به همین خاطر، هوا با دمای بالا وارد بخش بعدی میگردد. در این بخش که Intercooler نام دارد، خنکسازی هوا صورت میگیرد و دمای هوا پایین میآید. پایینآمدن دما، به خودی خود، منجر به فشردهسازی بیشتر هوا میگردد. البته این اتفاق باعث تولید قطراتی در هوای موجود میشود. هرچند این قطرات در بخش بعدی از هوا حذف خواهند شد.
اگه دوست داری بدونی هر شرکت داروسازی متعلق به کدوم هلدینگه و شرایط کاری و استخدامیش چطوره، کلیک کن! دوره جامع ورود به صنعت داروسازی
در بخش سوم دستگاه، باز هم هوا فشردهتر میگردد که مانند مرحله اول، این فشردهسازی موجب افزایش دمای هوا میگردد. Aftercooler در اینجا نقش خنکسازی مجدد هوا را بر عهده دارد. در همین بخش، قسمتی به نام تله آبگیر وجود دارد که قطرات تشکیلشده ناشی از خنکسازی را از هوا حذف میکند. در نهایت هوای فشردهشده مدنظر ما، از قسمت تخلیه دستگاه خارج میگردد.
هوای فشرده در داروسازی
هوای فشرده تولیدشده توسط دستگاه، در بیشتر قسمتهای صنعت دارو استفاده میگردد. مثلا برای ساخت قرص و کپسول، مخلوط کردن پودر، فشردهسازی آن و حتی پوششدهی (Coating) استفاده میشود.
از دیگر کاربردهای آن میتوان به تمیز کردن اشاره کرد. در صنعت داروسازی، تمیز بودن سطوح و دستگاهها از اهمیت بالایی برخوردار است. به همین خاطر از هوای فشرده برای تمیز کردن شیشهها، ویالها و آمپولها استفاده میشود.
همچنین بخوانید: آشنایی با دپارتمان تولید در شرکتهای داروسازی
در دستگاهها و سیستمهای بستهبندی محصولات نیز، با ایجاد یک اتمسفر غنی از هوای فشرده خشک، به حفظ کیفیت بستهبندی و داروی موجود در آن کمک میگردد. هوای مورد استفاده، تمیز و خشک است. به همین دلیل این هوا میتواند به رطوبتزدایی از محصولات کمک شایانی کند.
اتاقهای تمیز (Clean room) نیز از هوای فشردهشده بیبهره نیستند. همانطور که میدانیم، اتاق تمیز فضایی محصور است که در آن ذرات مضر نظیر آلایندهها و میکروبهای موجود در هوا بسیار کنترلشده و اندک هستند. اتاقهای تمیز دارای کلاسهای مختلفی هستند. هوای فشردهشده، در تمامی این کلاسها کاربرد دارد. به عنوان مثال، میتواند نقش حامل انرژی را در موتورها و پمپها ایفا کند.