در این مقاله نگاهی دقیق به اساس کار میکسرها، انواع، کاربردها و مزایای آنها خواهیم داشت. اختلاط یا Mixing یکی از فرایندهای مهمِ عملیات در داروسازی برای ترکیب ماده مؤثره با اکسپیانت است. میکسر دستگاهی پیچیده و دقیق است که برای ترکیب و اختلاط مواد در صنایع مختلف از جمله داروسازی، غذایی، آرایشی و… به کار میرود. در واقع هر صنعتی که نیاز به ترکیب مواد داشته باشد، میکسر جزء ضروری آن صنعت خواهد بود. در ادامه به انواع میکسرها میپردازیم. با ما همراه باشید!
انواع میکسر
میکسرها انواع گوناگونی دارد و با در نظر گرفتن ویژگیهای پودر مورد نظر، ویسکوزیته مواد، ظرفیت مخزن دستگاه، زمان اختلاط و… دستگاه مناسب انتخاب میشود. بهعنوان مثال برخی پودرها دارای ذرات بسیار نازکی هستند که نیاز به مخلوطکردن ملایم دارند. پودرهایی که منسجم و چسبنده هستند، اگر در میکسر به اشتباه مخلوط شوند، مشکلاتی چون چسبیدن به دیوارههای داخلی میکسر، ایجاد میکنند. برای جلوگیری از این اتفاق، میکسرهای برش بالا، میکسرهای ایدهآلی هستند که میتوانند بهخوبی ذرات را با هم ترکیب کنند. میکسرها بر اساس نوع مکانیسم به چند دسته تقسیم میشوند. برای اختلاط مواد بر اساس مکانیسم انتقال، 4 نوع دستگاه داریم شامل:
- Tumbling mixer
- High shear mixer
- Fluid bed mixer
- Agitator mixer
میکسرهای غلتان یا Tumbling خود شامل:
- V-blender
- Intermediate Bulk Container (IBC)
- Cubic
- Double cone
هرکدام از موارد بالا برای اهداف متفاوتی به کار میروند. میکسرهای Tumbling بیشتر برای مواد جامد و پودری استفاده میشوند. در واقع میتوان گفت این میکسر برای اختلاط خشک به کار میرود. غلتیدن مخزن با ریتم یکنواخت باعث اختلاط هرچه بهتر مواد درون آن خواهد شد. میکسرهای غلتان پیکربندیهای گوناگونی از قبیل هشتضلعی، مخروطی، V شکلها و … دارد.
همچنین بخوانید: آشنایی با دستگاه گرانولاتور و انواع آن
High shear mixer
از میکسرهای برش بالا میتوان برای اختلاط مواد جامد و مایع جهت ایجاد امولسیون، همگنسازی، پراکندگی، کاهش اندازه ذرات و تجزیه استفاده نمود. این میکسرها در واقع ماشینهایی با سرعت بالا و دارای تیغههای اختلاط قدرتمندی هستند که بهعنوان shear شناخته میشوند. زمان اختلاط با استفاده از این میکسرها نسبت به سایر دستگاههای استاندارد، بسیار کاهش مییابد. میکسرهای برش بالا مایعات و جامداتی را که معمولاً مخلوط نمیشوند (مانند روغن و آب) مخلوط کرده و مواد غیرقابلامتزاج را امولسیون کنند.
Fluid Bed mixer
به این دستگاه Fluid Bed Dryer یا Fluid Bed Granulator نیز گفته میشود، دستگاه بزرگی است که علاوه بر اختلاط مواد، خشککردن و گرانولسازی را نیز انجام میدهد. این دستگاه از یک استوانه بزرگ تشکیل شده که مشهای ریزی دارد و با عبور هوای فشرده موجب انتقال پودرها و اختلاط آنها میشود. شایان ذکر است که در ایران بیشتر FBD مورد استفاده قرار میگیرد تا پس از اختلاط، عمل خشککردن نیز انجام شود. در FBG علاوه بر عمل mixing، پودرها خشک و به گرانول تبدیل شده و از آن میتوان برای میکروکوت کردن استفاده نمود.
دوره جامع ورود به صنعت داروسازی با حضور مدرسین به نام و شناختهشده صنعت
Agitator mixer
میکسرهای آشوبگر که خود به سه دسته تقسیم میشوند، عبارتند از:
- Ribbon mixer
- Planetary mixer
- Nauta mixer
میکسرهای نواری یا Ribbon mixer برای موادی که flow مناسبی ندارند، مانند آنتیبیوتیکها، مورد استفاده قرار میگیرد و یکی از کارآمدترین دستگاهها برای اختلاط جامدات خشک به شمار میآید. همانطور که از نامش پیداست، نوارهای فلزی حول شفت مرکزی پیچخورده و چرخش آنها باعث مخلوطشدن مواد خواهد شد.
میکسرهای سیارهای یا Planetary mixer نیز از دستگاههایی است که flow مواد برای آن اصلاً اهمیتی ندارد. یک میکسر همهکاره برای اختلاط مواد بسیار چسبناک و خمیری و نیمهجامدات، تا در نهایت به یک فرم همگن برسیم. دستگاه از یک موتور با شفت اصلی تشکیل شده که تعدادی پره از شفت مرکزی به سمت پایین قرار گرفته و با حرکت بهصورت سیارهای موجب اختلاط خواهد شد.
و در آخر بپردازیم به میکسرهای Nauta که بهطور خاص برای پودرها و خمیرها طراحی شدهاست و به دلیل اختلاط کمشدت معروف است. این میکسر بهویژه برای مخلوطکردن مواد در طی فرایندهایی که به نتایج بسیار دقیق نیاز دارند، مناسب است. دستگاه دارای یک شفت بوده که در مرکز قرار نگرفته و به دیواره متمایل است و یک پره از شفت تا دیواره کشیده شده است. میکسرهای Nauta در حجمهای مختلف از 5 تا 100000 لیتر موجود است.
برای آشنایی بیشتر با میکسرها ویدیو زیر را به شما پیشنهاد میکنیم: