در این نوشته با اجزا و نحوه کار دستگاه کمپرسور هوا آشنا میشویم. امروزه در بیشتر صنایع از جمله صنعت داروسازی از دستگاه کمپرسور هوای فشرده استفاده میشود.
انواع دستگاه کمپرسور هوای فشرده
این دستگاه 3 مدل دارد که شامل: مدل پیستونی، اسکرو و توربو است. در صنایع داروسازی از مدل اسکرو بدون روغن استفاده میشود. لزوم بدون روغن بودن دستگاه این است که در داروسازی کیفیت هوای در تماس با محصولات بسیار مهم است و محصولات نباید با روغن در تماس مستقیم باشند. این دستگاه در واقع یک وسیله مکانیکی است که قدرت را به انرژی پتانسیل ذخیرهشده در هوا تبدیل میکند.
همچنین بخوانید: آشنایی با دستگاه اتوکلاو | اجزاء و کاربردها
نحوه کار با دستگاه کمپرسور هوای فشرده
فرایند کار دستگاه به این شکل است که هوای خارج از طریق شیر دستگاه، وارد دستگاه میشود و از فیلتر هوای ورودی عبور میکند. این فیلتر باعث میشود اجزای داخلی دستگاه کمتر آسیب ببینند و گردوغبار، خاک و ذرات کوچک وارد دستگاه نشود.
در مرحله بعد، هوا از دریچه (unloader) وارد مرحله اول میشود. در این بخش یک اِلِمنت کمپرسور باد، با فشارِ کم وجود دارد و فشار هوا تقریباً به 4-2 بار میرسد. کمپرسور باد در حین کار، گرم میشود و این باعث جذب زیاد حرارت توسط هوا میشود و دمای هوا بالاتر میرود. در واقع در دستگاههایی که با روغن کار میکنند، روغن، حرارتِ حاصل از فشردهسازی را میگیرد و هوا خنک میشود. بعد از اینکه فشردهسازی اولیه هوا انجام میشود، برای کاهش دما هوا به سمت (intercooler) میرود و در این قسمت هوای فشرده خنک میشود. کاهش دما باعث فشردگی بیشتر و اشباعشدن میشود و بخارهای داخل آن به قطره تبدیل میشوند. مرحله بعد، مرحله تله آبگیری (water separator) است و در این مرحله، قطرات آب از بخار جدا میشوند.
مقصد بعدی هوا مرحله 2 است؛ این بخش یک اِلِمنت فشارقوی دارد که باعث فشردهسازی بیشتر هوا میشود. در این مرحله هم افزایش دما داریم. سپس به سمت aftercooler میرود و دمای آن کم میشود. در مرحله بعدی، برای اینکه مایعات موجود در هوا کاهش پیدا کنند، برای بار دوم وارد قسمت تله آبگیری میشود.
همچنین بخوانید: آشنایی با واحد هواساز | Air Handling Unit
تخلیه دستگاه
در بخش آخر دستگاه کمپرسور هوای فشرده، در خروجی (water separator) را داریم که 3 نوع تخلیه وجود دارد:
- Auto drain
- Float drain
- Condensate drains
در کنار این سیستم، در قسمت چرخدندههای متصلکننده روتورها و محل اتصال به دندههای چرخ اصلیِ گیربکس، از سیستم روغنکاری استفاده میشود. این سیستم شامل پمپ روغن، فیلتر روغن و کولر روغن و… است. البته این سیستم و موارد بیانشده، از مسیر عبور هوا جدا هستند.
دستگاه کمپرسور هوا که در مورد عملکرد آن صحبت کردیم و بخشهای مختلف آن را بررسی کردیم، در بیشتر بخشهای صنعت داروسازی کاربرد دارد. برای مثال در همه مراحل ساخت قرص، از جمله مخلوطکردن، فشردهسازی، پوشش و یا ساخت کپسول، تولید مایعات و حتی در تولید ظروف پلاستیکی، ما به این دستگاه نیاز داریم.