داروی Irinotecan
Irinotecan یک داروی شیمیدرمانی است که برای درمان سرطان کولورکتال و برخی از سرطانهای دیگر، از جمله سرطان ریه از نوع small cell، استفاده میشود. این دارو با مهار آنزیم توپوآیزومراز I، از تقسیم سلولهای سرطانی جلوگیری میکند.
همچنین بخوانید: معرفی داروی دوستارلیماب | درمان سرطان رحم
Irinotecan یک داروی شیمیدرمانی است که از ماده طبیعی کمپتوتسین به دست میآید. کمپتوتسی یک آلکالوئید است که در سال ۱۹۵۸ توسط یک دانشمند چینی به نام مینچیو هوا از گیاه کمپتوتکا آکومیناتا استخراج شد. این گیاه در جنوب چین و تبت رشد میکند و در طب سنتی چینی برای درمان بیماریهای پوستی و عفونتهای معده و روده استفاده میشود.
ایرینوتکان یک مشتق نیمهسنتتیک از کمپتوتسین است که در سال ۱۹۷۰ توسط گروهی از دانشمندان ژاپنی به رهبری کامادا و کاندا در شرکت دارویی کیوتو یاکوهین ساخته شد. این دارو با نام تجاری کمپتوتسین در ژاپن بهعنوان یک داروی ضد سرطان معرفی شد. در سال ۱۹۹۴، شرکت دارویی فرانسوی رون پولنک روره، ایرینوتکان را با نام تجاری Camptosar® در اروپا و آمریکا به بازار عرضه کرد. این دارو در سال ۱۹۹۶ توسط سازمان غذا و داروی آمریکا برای درمان سرطان کولورکتال متاستاتیک تأیید شد.
مکانیسم عمل Irinotecan
مکانیسم عمل داروی Irinotecan به این شکل است که از عملکرد توپوایزومراز I جلوگیری میکند. ایرینوتکان با اتصال به کمپلکس توپوایزومراز یک DNA، پیوند مجدد رشته DNA را مهار میکند و باعث شکستن DNA دو رشتهای و القای مرگ سلولی میشود.
همچنین بخوانید: درمانهای ضد سرطان | Docetaxel و Paclitaxel
فرآیند تولید Irinotecan و چالشهای آن
همانند سایر داروهای نیمهسنتتیک، تولید این دارو نیز با چالشهایی همراه است. چالشهای مرتبط با تولید را میتوان بهطور خلاصه در سه مورد مطرح کرد.
اولین نکته در سنتز چنین ساختاری، خالصسازی ماده مورد نظر از گیاه است که بازده معمولی دارد. همچنین سنتز این ترکیب پیچیده، دشوار، زمانبر و هزینهبر است. با ورود دارو به بازار متوجه سمیت بیش از حد آن شدند. تحقیقات ادامه یافت و در نهایت فرم نانوذره بر پایه چربی آن، تحت عنوان Irinophore C (فرم مؤثرتر و با فراهمی زیستی بالاتر) معرفی شد. هرچند نظرات و مطالعات صورتگرفته گاهی در تناقض هستند؛ ولی بهصورت کلی شکل دارویی آخر، از جمله راههای مؤثر فرمولاسیون دارو است که عوارض گوارشی را تا حد چشمگیری کاهش میدهد.