لنفوم منتشر سلول B
لنفوم منتشر سلول B یا (DLBCL) نوعی سرطان سلولهای B است. این سرطان شایعترین شکل لنفوم غیرهوچکین در بین بزرگسالان است که طبق آمار بهروز، سالانه 8-7 مورد در هر 100000 نفر در ایالات متحده و بریتانیا به آن مبتلا میشوند. این سرطان عمدتاً در افراد مسنتر (میانگین سنی حدوداً 70 سال) اتفاق میافتد، اگرچه ممکن است در جوانان و در موارد نادر در کودکان نیز رخ دهد. DLBCL ممکن است تقریباً در هر قسمتی از بدن ایجاد شود و با توجه به عوامل مختلف، اغلب یک بدخیمی بسیار تهاجمی است. علائم این بیماری که ناشی از رشد سریع یک توده است، معمولاً بهصورت تب، کاهش وزن و تعریق شبانه بروز میکند. در درمان این نوع لنفوم داروهای مختلفی به کار میرود. اما موضوع صحبت ما دارویی است که اخیراً تأییدیه FDA را گرفته است؛ Breyanzi دارویی است که در ادامه درباره آن صحبت خواهیم کرد.
Breyanzi در سرطان خون
Breyanzi دارویی است که برای درمان بزرگسالان مبتلا به انواع مختلف سرطان خون استفاده میشود. این دارو غالباً برای درمان DLBCL توصیه میشود اما در درمان PMBCL و FL3B نیز کاربرد دارد و در سال 2022 FDA آن را تأیید کرده است. Breyanzi را میتوان در بیمارانی استفاده کرد که سرطان آنها با وجود دو یا چند درمان قبلی، عود کرده یا به آن درمانها پاسخ نداده است. این روش درمان نوعی از دارودرمانی پیشرفته است که ژن درمانی نام دارد. در واقع این دارو با انتقال نوعی ژن به داخل بدن انسان عمل میکند.
همچنین بخوانید: درمان ملانوما با داروی جدید Opdualag
نحوه مصرف Breyanzi
Breyanzi با استفاده از گلبولهای سفید خون خود بیمار تهیه میشود. گلبولهای سفید از خون بیمار استخراج و در آزمایشگاه اصلاح ژنتیکی میشوند. در نهایت این گلبولها مجدداً به بیمار تزریق میشوند. لازم به ذکر است که دارو. بهصورت تزریق وریدی استفاده میشود. از آنجایی که دارو با استفاده از گلبولهای سفید خود فرد بیمار تهیه میشود، پس صرفاً برای همان شخص نیز تجویز میشود. قبل از درمان با این دارو، بیمار باید یک دوره کوتاه شیمی درمانی را جهت حذف گلبولهای سفید موجود طی کند و دقیقاً قبل از تزریق باید پاراستامول و یک داروی آنتیهیستامین برای کاهش خطر واکنشهای التهابی بهصورت انفوزیون داده شود.
مکانیسم عمل
این دارو حاوی lisocabtagene maraleucel است که ترکیبی از دو نوع گلبول سفید خون بیمار (سلولهای TCD4+ و سلولهای TCD8+) است. این سلولهای T در آزمایشگاه برای ساخت پروتئینی به نام Chimeric Antigen Receptor (CAR) اصلاح ژنتیکی شدهاند. CAR میتواند به CD19، پروتئینی که در سطح سلولهای سرطانی یافت میشود، متصل شود. هنگامی که بیمار Breyanzi مصرف میکند، سلولهای T اصلاحشده به پروتئینهای CD19 روی سلولهای سرطانی متصل میشوند و آنها را میکشند و در نتیجه به پاکسازی سرطان از بدن کمک میکنند.
همچنین بخوانید: Sunitinib و Erlotinib | مقایسه دو داروی ضد سرطان
عوارض جانبی Breyanzi
از شایعترین عوارض جانبی مشاهدهشده برای Breyanzi میتوان به کاهش نوتروفیلهای خون، گلبولهای قرمز و پلاکتها اشاره کرد. سندروم آزادسازی سایتوکاین نیز از عوارض تهدیدکننده این داروست. خستگی مفرط از عوارضی است که برخی مصرفکنندگان گزارش کردهاند. از عوارض خطرناک این دارو که در یک از ده نفر دیده میشود، انسفالوپاتی و کاهش شدید نوتروفیلهای خون است. این عارضه خود میتواند منجر به بسیاری از بیماریهای عفونی شود.
سخن پایانی
در این مطلب به بررسی لنفوم منتشر سلول B پرداختیم. داروی تازه تأییدشده Breyanzi را بررسی کردیم که از مکانیسم عمل منحصربهفردی برخوردار است. تولید و ورود چنین داروهایی به مارکت موجب میشود دست کادر درمان برای اتخاذ برنامه درمانی مناسب به طرز چشمگیری بازتر شود.