انتخاب روش القای بیهوشی بر اساس نوع جراحی و شرایط بیمار همواره متفاوت است. در این زمینه دانستن مکانیسم داروهایی که در القای بیهوشی استفاده میشوند، امری حائز اهمیت است. به همین بهانه قصد داریم در این مقاله به مقایسه دو داروی مورد استفاده در القای بیهوشی، پروپوفول و دکسمدتومیدین بپردازیم. با ما همراه باشید!
پروپوفول
یک بیهوشی داخل وریدی است که برای ایجاد حالت آرامبخشی، در حین مراقبت از بیهوشی، یا بهعنوان یک عامل القایی برای بیهوشی عمومی استفاده میشود. ممکن است بهصورت بولوس یا انفوزیون یا ترکیبی از این دو نیز تجویز شود.
همچنین بخوانید: Apixaban و Rivaroxaban | مقایسه دو داروی ضد انعقاد
پروپوفول در یک امولسیون لیپیدی تهیه میشود که به آن ظاهر سفید شیری میدهد. هنگام تهیه پروپوفول باید از روش دقیق آسپتیک استفاده شود زیرا امولسیونها میتوانند محیط مناسبی برای رشد میکروبی باشند. فرمول این دارو حاوی روغن سویا، گلیسرول، لسیتین تخم مرغ و مقدار کمی ماده نگهدارنده EDTA است.
مکانیسم عمل پروپوفول در بیهوشی
مانند بسیاری از داروهای بیهوشی عمومی، مکانیسم اثر پروپوفول به خوبی شناخته نشده است، اما تصور میشود که با اثرات آن بر کانالهای کلرید به واسطه گابا در مغز مرتبط باشد. پروپوفول ممکن است با کاهش تجزیه GABA در مغز و تقویت اثرات مهاری انتقالدهنده عصبی عمل کند. این به نوبه خود کانال را برای مدت طولانیتری فعال نگه میدارد و در نتیجه رسانایی کلرید در سراسر نورون افزایش مییابد و باعث قطبش بیش از حد غشای سلولی میشود. در نتیجه شروع پتانسیل عمل را دشوارتر میکند.
دکسمدتومیدین
از زمان اولین گزارش کلونیدین (یک آگونیست گیرنده α2- آدرنرژیک)، اندیکاسیونهای این دسته از داروها همچنان در حال گسترش است. در دسامبر 1999، دکسمدتومیدین بهعنوان جدیدترین دارو در این گروه تأیید شد و بهعنوان یک آرامبخش کوتاهمدت (کمتر از 24 ساعت) در عمل بالینی معرفی شد.
آگونیستهای گیرنده α2- آدرنرژیک در طول دوره بعد از جراحی چندین اثر مفید دارند. آنها تون سمپاتیک را با تضعیف پاسخهای عصبی غدد درونریز و همودینامیک به بیهوشی و جراحی کاهش میدهند. بهعلاوه باعث کاهش نیاز به بیهوشی، مواد افیونی و آرامبخش میشود. این دسته از داروها اجازه میدهند تا عملکرد روانی حرکتی حفظ شود. این در حالی است که بیمار میتواند راحت استراحت کند. داروی دکسمدتومیدین در پیشگیری و درمان کمکی ایسکمی میوکارد بعد از عمل نیز کمککننده است. علاوه بر این، نقش آن در مدیریت درد و بیحسی موضعی در حال گسترش است.
همچنین بخوانید: درمان سوختگی در عرض 4 ساعت با NexoBrid
از عوارض جانبی این دارو میتوان به کاهش جزئی فشارخون و ضربان قلب اشاره نمود. توسعه آگونیستهای جدید و انتخابیتر گیرنده α2-آدرنرژیک با پروفایلهای بهبود یافته عوارض جانبی، ممکن است مفهوم جدیدی برای تجویز بیحسی و بیدردی بعد از عمل ارائه دهد.
مکانیسم عمل دکسمدتومیدین در بیهوشی
دکسمدتومیدین یک آگونیست اختصاصی و انتخابی گیرنده آلفا-2 آدرنرژیک است. با اتصال به آدرنرژیک آلفا-2 پیشسیناپسی، آزاد شدن نوراپینفرین را مهار میکند، بنابراین انتشار سیگنالهای درد متوقف میشود. فعالشدن گیرندههای آدرنرژیک آلفا-2 پس سیناپسی، فعالیت سمپاتیک را مهار کرده و فشارخون و ضربان قلب را کاهش میدهد.