دکتر سهند خاک‌آبی
دکتر خاک‌آبی لیسانس کامپیوترشون رو از دانشگاه تبریز و بعد، از دانشگاه علم وصنعت فوق لیسانس IT گرفتن. بعد از پایان دوره فوق‌لیسانس، دکترای بیوانفورماتیک رو در دانشگاه تهران شروع کردن. در طول دوران دانشجویی، ۴ مقاله به تنهایی و ۳ مقاله دیگه هم با همکاری چند نفر چاپ کردن. زمینه مطالعاتی دکتر، سرطان هست. یکی از کارهای مطالعاتی که انجام دادن، گروه بندی بیماران(patient stratification) با هدف تقسیم بیماران در گروه‌های مختلف براساس مکانیزم بیماری هست. در این مطالعه بعد از مشخص شدن گروه‌ها براساس مکانیزم‌ها، برای بیماران مختلف دارو و درمان مجزا تجویز می‌کردن. یعنی به جای روش سنتی که مثلا برای همه بیماران سرطان ریه، یک درمان کلی و استاندارد تجویز بشه، وارد جزئیات بیماری هرکسی میشن و براساس اون، درمان مناسب رو توصیه می‌کنن. کاری که دکتر خاک‌آبی کردن، تشخیص اون گروه‌ها بوده. چون در ابتدا مشخص نیست چه مکانیزم‌هایی در سرطان وجود داره، باید روشی باشه تا بتونیم بیماران را گروه بندی کنیم. بعد از این مرحله، گروه‌ها رو بررسی می‌کنن تا ببین که اصلا مکانیزم‌ها چی بوده. داده هایی که در این کار استفاده میشه می‌تونه داده‌های جهش‌ها، بیان ژنی، داده‌های کلینیکال و … باشه.
کار دیگه دکتر خاک‌آبی در رابطه با نگاه کردن به خود تومورهاست. براساس نمونه‌هایی که از خود تومورها گرفته میشه، بررسی می‌کنن تا ببینن چه جهش‌هایی در بیمار رخ داده که تومور به این مرحله رسیده. چون ترتیب زمانی جهش‌ها مهمه و روی ساختار نهایی تومور تاثیر می‌گذاره. به علاوه در انتخاب روش درمانی تومور هم موثر هست. در واقع برای ما مهمه که بدونیم در چه زمانی چه جهشی رخ داده، آیا دو جهش در یک سلول رخ داده یا در دو سلول مجزا رخ داده؟ همه‌ی این موارد در انتخاب درمان مناسب تومور، مهم هست.
از اونجایی که زمینه بیوانفورماتیک در ایران جوان بود و دکتر خاک‌آبی به دنبال کسب تجربه بودن، بعد از گذشت ۳ سال و با پیش اومدن یه موقعیت مناسب، دکترای بیوانفورماتیک رو در تهران رها کردن و به کانادا مهاجرت کردن. دکتر خاک‌آبی در دانشگاه سایمون فریزر ونکوور، PhD رشته کامپیوتر رو شروع کردن و بعد از پایان دوره PhD، در سال ۲۰۱۹ وارد بازار کار شدن. زمینه کاری دکتر هم هوش مصنوعی و کاربرد اون در ژنومیکس سرطان هست.
اولین شرکتی که در اون کار کردن، شرکتی در زمینه تحلیل آماری داده‌های بالینی با کمک هوش مصنوعی بوده. حدود یک سال در اونجا کار کردن اما چون جهت کاری اون‌ها خیلی در رابطه با سرطان نبود و دکتر به بحث سرطان علاقه داشتن، سال ۲۰۲۰ وارد شرکتی در زمینه تست سرطان میشن. در این شرکت نمونه‌های خون و یا نمونه‌های تومور رو بررسی می‌کنن و تشخیص میدن چه جهش‌هایی در اون رخ داده. در واقع این کار هسته اصلی قضیه machine learning هست که تشخیص میده، آیا سیگنال‌هایی که از نمونه‌ها گرفته میشه، جهش‌های واقعی هستن یا خیر.
دکتر خاک‌آبی در حال حاضر در همین شرکت مشغول به کار هستن. به گفته دکتر، این شرکت هنوز به طور کامل جا نیفتاده و براساس بازار، گاهی اولویت‌های شرکت تغییر می‌کنه و ما باید این توانایی رو داشته باشیم تا خودمون رو با شرایط جدید سازگار کنیم.